Het Hof van Cassatie bevestigt in zijn arrest van 24 januari 2025 dat op een overeenkomst tot verlenging van vruchtgebruik geen verkooprecht verschuldigd is.
Verlenging van vruchtgebruik: verkooprecht of vast recht?
Een bedrijfsleider koopt in 2003 de blote eigendom van een onroerend goed. Zijn vennootschap koopt het vruchtgebruik voor een periode van 15 jaar. In 2015 wordt het vruchtgebruik bij notariële akte verlengd tot de (toen geldende) wettelijke maximumduur van 30 jaar. Hiervoor betaalt de vennootschap een vergoeding van 266.500 euro aan de bedrijfsleider.
Vlabel: verlenging van vruchtgebruik impliceert verkooprecht
In zijn voorafgaande beslissing 16045 heeft Vlabel het principiële standpunt ingenomen dat de verlenging van het vruchtgebruik een nieuwe overeenkomst is waarbij over een zakelijk recht op een onroerend goed wordt beschikt (VB 16045 van 5 september 2016; zie in dezelfde zin: VB 17005 van 20 maart 2017). Er is volgens Vlabel wel degelijk sprake van de vestiging van een nieuw vruchtgebruik omdat het bestaande vruchtgebruik werd gevestigd door de verkoper op het moment dat beide kopers het onroerend goed samen hebben aangekocht (de bedrijfsleider voor de blote eigendom en de vennootschap voor het vruchtgebruik). De “verlenging” van het vruchtgebruik zal echter worden toegestaan door de bedrijfsleider, en dit is een andere persoon dan diegene die het vruchtgebruik initieel heeft gevestigd. Bijgevolg is er sprake van een vestiging van een nieuw vruchtgebruik, dat aan het verkooprecht van (toen) 10% is onderworpen, aldus Vlabel.
Vlabel vordert op basis van dit standpunt verkooprecht van de vennootschap.
Hof van beroep Gent: geen verkooprecht
Het hof van beroep te Gent heeft de zienswijze van Vlabel in zijn arrest van 30 november 2021 afgewezen. Volgens het hof is de verlenging van het vruchtgebruik tijdens de duur van het oorspronkelijk gevestigde vruchtgebruik geen overdragende overeenkomst, zodat het verkooprecht niet verschuldigd is. Voor een meer gedetailleerde bespreking verwijzen wij naar onze eerdere nieuwsbrief.
Hof van Cassatie: geen verkooprecht
Het Hof van Cassatie bevestigt in zijn arrest van 24 januari 2025 het voormelde arrest van het hof van beroep: een overeenkomst tot verlenging van vruchtgebruik wijzigt enkel de duurtijd van het oorspronkelijke vruchtgebruik en heeft bijgevolg geen bijkomende overdracht van een zakelijk recht tot gevolg.
Concreet heeft dit als gevolg dat de verlenging van een vruchtgebruik niet belast wordt met het verkooprecht (destijds 10%, thans 12%), en dat enkel het algemeen vast recht van 50 euro verschuldigd is.