Kotverdeling

Achtergrond

Een echtpaar heeft in 2020 samen met hun drie kinderen (alle drie prille twintigers) een woning in Gent aangekocht. De ouders hebben het vruchtgebruik gekocht en de kinderen hebben elk 1/3^e van de blote eigendom gekocht. De koopprijs werd door elke koper met eigen gelden betaald, maar de kinderen hadden vooraf wel geld geschonken gekregen van hun ouders.

Omdat het oudste kind nu de volledige woning wil verwerven? zouden de ouders kosteloos afstand doen van hun vruchtgebruik en zouden de twee andere kinderen afstand doen van hun onverdeelde delen (in blote eigendom).

Op de afstand van het vruchtgebruik is schenkbelasting verschuldigd aan het tarief van 3% tot 27% op de waarde van het vruchtgebruik (verkrijging in rechte lijn en tussen partners). Op de afstand van de onverdeelde delen is het verdeelrecht verschuldigd aan het tarief van 2,5% op de waarde van de onverdeelde delen.

Als de ouders eerst afstand doen van het vruchtgebruik, zal de waarde van de onverdeelde delen toenemen ten belope van de waarde van het vruchtgebruik en zal de waarde van het vruchtgebruik mee in aanmerking worden genomen voor de berekening van het verdeelrecht. De waarde van het vruchtgebruik wordt dan als het ware twee keer belast.

Daarom vroeg de familie aan Vlabel om te bevestigen dat zij de vrije keuze heeft in de volgorde van beide verrichtingen en dat dit geen fiscaal misbruik uitmaakt.

Vlabel bevestigt: geen fiscaal misbruik

In een bijzonder bondig gemotiveerde voorafgaande beslissing bevestigt Vlabel dat hij in dergelijke gevallen de volgorde van de rechtshandelingen aanvaardt, zodat partijen de minst belaste weg kunnen volgen.

Vlabel bevestigt ook dat er geen sprake is van fiscaal misbruik indien er wordt geopteerd voor de voordeligste optie (dus eerst afstand blote eigendom krachtens artikel 2.10.4.0.1 VCF en daarna schenking/verzaking vruchtgebruik krachtens artikel 2.8.4.1.1 VCF). Volgens Vlabel is er dan immers geen frustratie van de artikelen 2.8.4.1.1. VCF en 2.10.4.0.1. VCF.