De Federatie van Notarissen maakte recent de balans op van (bijna) één jaar nieuw erfrecht. In de periode van 1 september 2018 tot 16 augustus 2019 werden 60.210 testamenten opgemaakt die via een notaris werden geregistreerd. Dit is een aangroei van maar liefst 15,6% tegenover dezelfde periode van het voorgaande jaar. Het gaat zowel om nieuwe als wijzigende testamenten. Hoe is dit te verklaren?
Grotere beschikkingsvrijheid
Het nieuwe erfrecht zorgt voor meer beschikkingsvrijheid en biedt mogelijkheden voor zij die de vererving van hun vermogen niet louter willen laten verlopen volgens de regels van de wettelijke erfopvolging. Veel meer dan vroeger het geval was, kunt u vrij kiezen aan wie u schenkt tijdens uw leven of aan wie u legateert bij testament.
Wie kinderen heeft, heeft nu de mogelijkheid om in zijn testament (of bij schenking) vrij te beschikken over de helft van zijn vermogen. Het voorbehouden deel voor de kinderen is teruggebracht op de helft, ongeacht het aantal kinderen. Onder het oude recht varieerde het beschikbaar deel naargelang het aantal kinderen. Bij één kind kon u vrij beschikken over de helft van uw vermogen, bij twee kinderen over een derde en bij drie of meer kinderen slechts over een vierde. Opgelet: het is dus nog steeds niet mogelijk om kinderen volledig te onterven: elk kind heeft steeds recht op zijn proportioneel aandeel in de helft van het vermogen van zijn ouders.
Wie geen kinderen heeft, heeft nog meer vrijheid. Het voorbehouden deel van zijn ouders is afgeschaft. In dergelijke vallen is de beschikkingsvrijheid nog groter.
De erfrechtelijke reserve van de langstlevende echtgeno(o)t(e) blijft bestaan.
Meer mogelijkheden voor nieuw samengestelde gezinnen
U merkt dat uw beschikkingsvrijheid aanzienlijk is vergroot onder het nieuwe recht. In welke situaties biedt dit een voordeel? Wanneer u bijvoorbeeld in minder goede verstandhouding met uw kinderen leeft, kunt u zich beter voelen bij de gedachte dat u een groter deel van uw vermogen via uw testament kunt legateren aan iemand die u meer genegen is, bijvoorbeeld uw nieuwe partner en/of uw stiefkinderen.
Niet enkel legaten ten voordele van uw stiefkinderen, maar ook ten voordele van andere personen komen hiervoor zeker in aanmerking. Één van uw kinderen maakt het te bont en u wenst een groter deel te legateren aan uw andere kinderen? Of misschien aan een neef of nicht die altijd goed voor u heeft gezorgd tijdens uw ziekte? U wenst een goed doel te begunstigen? De voorbeelden zijn legio.
U bent aan zet
De boodschap die het nieuwe erfrecht met zich meebrengt, is duidelijk. U bent aan zet. U bepaalt wat er met uw vermogen gebeurt.