Er is al heel veel inkt gevloeid over de zorgvolmacht. Maar in deze voor iedereen onzekere tijden is het goed nog eens op te frissen waarvoor een zorgvolmacht nuttig is.
1. Wat?
Een zorgvolmacht is nuttig om je vertrouwenspersoon of -personen aan te duiden om namens jou je vermogen te beheren en te besturen indien je zelf onbekwaam bent dat te doen. Waarom je onbekwaam wordt, is irrelevant. Dat kan door veroudering of dementie zijn, door hospitalisatie of een ongeval.
2. Onbekwaam
Hoe de onbekwaamheid vastgesteld wordt, is een andere discussie. In de praktijk nemen we heel vaak op in de zorgvolmacht dat deze onmiddellijk van toepassing is, net om die discussie uit de weg te gaan en bepalen we dat er enkel een doktersattest nodig is in geval van twijfel. Zeker als de volmacht plots en snel gebruikt moet worden, is dat van het grootste belang. Het is niet altijd duidelijk of iemand onbekwaam is en het is ook niet altijd duidelijk wat een dokter daarover schrijft. Wij hebben al meegemaakt dat een dokter verklaart dat de patiënt “meestal onbekwaam” is. Je begrijpt, dat schiet niet op.
Vergeet niet dat een volmacht aan iemand geven niet belet dat de volmachtgever zelf nog mag handelen. Geef je met andere woorden volmacht aan iemand die je vertrouwt (bv. je partner of je kinderen), dan gaan die deze volmacht niet gebruiken, tenzij het echt nodig is. Op dat ogenblik is het dan ook goed dat je niet getest moet worden op al dan niet bekwaamheid. We merken dat weinig mensen dat aangenaam vinden, degene die getest wordt niet, maar degene die laat testen ook niet.
3. Successieplanning
Een verdere en betere toepassing van de zorgvolmacht is daarin op te nemen hoe je je vermogen zou verdelen gesteld dat je nog één dag te leven had. Als dat mooi in detail beschreven wordt, dan kan de zorgvolmacht op die dag gebruikt worden door je volmachtdrager om daar tijdens je leven nog uitvoering aan te geven. Immers, de dag vóór je overlijden weet je ofwel niet dat het je laatste dag is, ofwel ben je meestal op dat ogenblik al lang niet meer bekwaam het zelf nog te doen.
Het voordeel van bepaalde overdrachten te doen tijdens je leven, ook al is dat dan maar één dag vóór je overlijden, is dat de schenkingsrechten in Vlaanderen lager zijn dan de erfbelasting. Schenkingen van roerende goederen worden belast aan 3% van de waarde van de geschonken goederen, terwijl dat in de erfbelasting kan oplopen tot 27%.
Indien alles goed georganiseerd is, kan hiermee echt in extremis nog zeer veel erfbelasting bespaard worden. In de volmacht moet uiteraard goed bepaald worden aan wie geschonken moet worden en onder welke voorwaarden.
4. Onderhands of authentiek
Indien de mogelijkheid wordt voorzien dat er vervreemdingen van onroerende goederen kunnen gebeuren, dan moet de volmacht authentiek en dus voor een notaris verleden worden. Indien de volmacht enkel op roerende goederen slaat, kan dit ook onderhands en dus zonder tussenkomst van een notaris. In elk geval dient de volmacht wel ingeschreven te worden in het daartoe bestemde register.
5. Wie moet verschijnen?
Bij een authentieke akte kunnen zowel de volmachtgever(s) als de volmachtdrager(s) verschijnen, maar evengoed kan worden voorzien dat enkel de volmachtgever(s) moet(en) verschijnen. Op dit ogenblik lijkt dit de meest aangewezen piste.
Besluitend moet je een zorgvolmacht zien als een juridische verzekering zodat jouw wil toch nog kan uitgevoerd worden indien je plots of heel snel onbekwaam wordt of in quarantaine wordt gebracht.
Better safe than sorry dus.